12 ANGRY MEN

2016 yilini bitirmeden "izlenmemiş olan kult filmler bir bir eksilsin!" karari almistim, karar sekteye uğramadan ilerledi.. Oldum olasi istikrarli biri olmuşumdur zaten.. :)

1957 yapimi, Sidney Lumet yonetmenliginde sinema dunyasina armagan edilmis ve IMDb’nin “top rated movies” listesinde yer alan 12 Angry Men bu filmlerden biri.. Ayrica da ABD Kongre Kutuphanesi tarafından kültürel, tarihi ve estetik acisindan önemli gorulup, ABD Ulusal Film Arsivi’nde koruma altina alinmıs durumda...

Bana gore film, Henry Fonda’nin (Jane Fonda’nin babasi) inanilmaz bir performans sergilediği bir sorgulama harikasi ! Bir duruşmada cinayet ile suçlanan genç bir cocugun; jüri üyeleri arasinda yeniden değerlendirmeye alinisi ve bu değerlendirme sirasinda jüri uyeleri arasinda yasanan diyaloglari içeren ve de yalnızca tek bir mekanda cekilmis bir film… Yalnizca bir mekanda cekilmis olmasi akisi zor bir film algisi verse de; filmin odak noktasi yalnızca karakterlerin diyaloglari üzerine kurulu ve muthis bir merak duygusu ile seyirde kaliniyor.. Mesela, hic bir karakterin ismini film boyunca öğrenemiyoruz ya da dava tartisilirken bahsi gecen kişiler kesinlikle isimleriyle anilmiyor.. Juri uyeleri birer numaradan ibaret.. Yalnizca filmin sonunda mahkeme binasindan ayrilan 8 ve 9 numarali juri uyelerinin birbiriyle yeniden tanisip, isimlerini verdikleri vurucu bir sahne var..

Film, ABD adalet sisteminin dev bir eleştirisi niteliğinde.. Yeterli arastirma yapilmadan hemen suçlu bulunan genç bir çocuk soz konusu ve 12 kisilik jüri bu karari kendi arasinda değerlendirip ortak bir karar almakla sorumlu.. Her toplulukta olduğu gibi, juri uyeri birbirinden değişik karakter yapilarina sahip, toplumun farkli kesimlerinden geliyorlar ve iclerinden yalnızca bir jüri uyesi için cinayet bazi şüpheler taşıyor.. Supheleri nedeniyle bu jürinin oyu; cocugun %100 suçlu görülmediği takdirde suçsuz olma ihtimaline odaklandigindan, diğer 11 juri üyesinin tersine “suçsuz” olarak dile geliyor… 11 “suçlu” sonucuna karsi 1 “suçsuz” olmasina rağmen kanunlar gereği durumu aralarinda yeniden değerlendirmek durumunda kaliyorlar..

Tartismalar basladiginda zaman zaman tansiyon da yükseliyor cunku bir cok üyenin dusunce yapilari bir gencin hayati soz konusuyken bile irkci, duyarsız hatta şiddetli bir ofkeye sahip ! 8 numarali jüri ise durmu yalnızca su cumle ile özetliyor; “El’imi kaldırıp bir cocugu olume götüremem”.

12 Angry Men; tartismalar sonrasi fikir degiştiren üyeler nedeniyle oylamalarin sikca tekrar edildiği, karakterlerin kişisel ozelliklerinin tertemiz analiz edilip ruh hallerinin degiskenliginin merak ve heyecanla takip edildiği ve de dengelerin bir bir degistigi nefis bir film, bir basyapit !

Tek bir suphe sizce de kesin doğru görünen bir karari değiştirebilir mi ?

Ve film sonunda aklimiza kazindigi gibi;

Guilty ? 

Not guilty ?

İyi seyirler

x